In deze eerste maand van het nieuwe jaar zijn er al meteen flink wat vertalingen van Spaanse titels verschenen:

Isabel Allende – Ripper (Spaanse titel: El juego de Ripper)

Van de nieuwe Allende zijn de Spaanse versie en de Nederlandse vertaling gelijktijdig verschenen. De jonge Amanda speelt in het hedendaagse San Francisco met enkele mensen op het internet het Ripper-spel, waarin de deelnemers moorden uit de 19de eeuw proberen op te lossen. De aandacht van de rippergroep verlegt zich echter naar een aantal bizarre moorden die San Francisco in hun greep houden, tot zelfs het leven van Amanda’s moeder Indiana op het spel komt te staan.

Ildefonso Falcones – Koningin op blote voeten (La reina descalza)

Januari 1748. Een zwarte vrouw dwaalt door Sevilla. Ze kan nergens terecht na haar lange bootreis vanuit Cuba en is de wanhoop nabij - totdat ze Milagros ontmoet, een rebelse jonge zigeunerin. De twee vrouwen worden onafscheidelijk. Sevilla bruist: overal zijn theaters en er ontstaat een nieuwe dans, de flamenco. Dan wordt het Koninklijk Besluit uitgevaardigd dat alle zigeuners moeten worden opgepakt. De vriendinnen verliezen hun vrijheid en elkaar. In Madrid, een smeltkroes van rijk en arm, worstelen ze zonder het van elkaar te weten om te overleven, totdat het lot hen weer samenbrengt.

Juan Marsé – Ringo (La caligrafía de los sueños)

In meer dan prachtige zinnen vertelt de jongen die zichzelf Ringo noemt hoe hij in een republikeinse familie opgroeide tijdens de naoorlogse jaren in Barcelona. Van een onschuldige, onwetende en niet-begrijpende jongen wordt hij een jongeman aan wie veel van de geheimen van volwassenen geopenbaard worden, en die zich bewust wordt van zijn verlangen om schrijver te zijn. De personages die Ringo bevolken worden zo goed neergezet dat je je als lezer een van de bewoners van de straat waant en met hen voor- en tegenspoed deelt.

Andrés Neuman – Stille sprekers (Hablar solos)

Lito is net tien, heeft bijna het absolute record verbroken van World Force Rally 3 en is er zeker van dat hij het weer kan beïnvloeden door er zich op te concentreren. Zijn vader Mario neemt hem mee op een roadtrip in een truck die de naam Petrus draagt. Wat Lito niet weet, is dat dit wel eens Mario’s laatste reis zou kunnen worden: hij is ernstig ziek. Elena, de moeder van Lito, blijft alleen thuis achter. Als een bezetene zoekt ze houvast in boeken, waarin ze passages over ziekte en rouw onderstreept en van kanttekeningen voorziet. Plotseling stort ze zich in een heftig en pijnlijk avontuur dat haar weer doet voelen dat ze een lichaam heeft en dat ze leeft.

Worden binnenkort verwacht:

• Mario Vargas Llosa – Een discrete held (El héroe discreto): maart 2014
• Julia Navarro - Het bloed van onschuldigen (Dispara, yo ya estoy muerto): maart 2014
• Marian Izaguirre – Toen het leven nog van ons was (La vida cuando era nuestra): april 2014
• Patricio Pran – De ziel van mijn vader klimt omhoog in de regen (El espíritu de mis padres sigue subiendo en la lluvia): mei 2014

Tags: Nederlandse vertalingen, Spaanstalige literatuur

Op 26 augustus 2014 zal het 100 jaar geleden zijn dat de Argentijnse intellectueel en schrijver Julio Cortázar (1914-1994) werd geboren in Elsene. Op 12 februari 2014 zal het 30 jaar geleden zijn dat Cortázar op 96-jarige leeftijd overleed.

2014 is dus het jaar bij uitstek om deze auteur, die de 20ste eeuwse Argentijnse literatuur als geen ander op de kaart zette, te fêteren.

Uitgeverij Meulenhoff maakte van de gelegenheid gebruik om twee bijzondere titels van Cortázar, met name zijn meesterwerk Rayuela (1963) en zijn Quichoteske reisverslag Los autonautas de la cosmopista (1982), opnieuw uit te geven in het Nederlands.

In Rayuela – Een hinkelspel lezen we de monologue intérieur van de Argentijn Horacio Oliveira. In het eerste deel van de vertelling (Del lado de allá) zwerft hij door de straten van Parijs en brengt hij zijn tijd door in het gezelschap van zijn geliefde, La Maga, en de leden van de Club Serpiente, een allegaartje van kunstenaars, schrijvers en muzikanten, met wie hij zich verliest in allerlei filosofische en intellectuele discussies.

In het tweede deel (Del lado de acá) keert Oliveira terug naar Buenos Aires, waar hij met zijn jeugdvriend Traveler en diens vrouw Talita in een psychiatrisch ziekenhuis gaat werken.

Het derde deel, De otros lados, bestaat uit extra materiaal, niet noodzakelijk voor het begrip van het geheel, zoals krantenknipsels, citaten uit boeken en andere teksten, die opheldering brengen bij eerdere passages uit het boek.

Rayuela wordt wel eens een “antinovela” genoemd, al sprak Cortázar zelf liever van een “contranovela”. Het boek doet een beroep op de deelname van de lezer en laat zich op verschillende manieren benaderen: de 155 hoofdstukken kunnen in gewone chronologische volgorde worden gelezen, maar de lezer kan ook het door Cortázar voorgestelde parcours volgen en van het ene hoofdstuk naar het andere “hinkelen”, zowel vooruit als achteruit. Daarnaast kunnen de hoofdstukken ook nog eens in willekeurige volgorde worden gelezen. Elke lectuur levert uiteraard een ander beeld van de roman op.

Rayuela is een fascinerend literair experiment en zonder meer een van de hoogtepunten uit de 20ste eeuwse Spaanstalige literatuur.

De autonauten van de kosmosnelweg is het bijzondere verslag van een roadtrip die Julio Cortázar en zijn tweede vrouw Carol Dunlop in 1982 ondernamen met een rood Volkswagenbusje. Voor deze reis golden twee simpele regels: bezoek alle 65 parkeerplaatsen tussen Parijs en Marseille (elke dag twee) en verlaat de snelweg geen enkele maal. De expeditie duurt een maand. Cortázar en Dunlop beschrijven elke parkeerplaats alsof ze ontdekkingsreizigers zijn die het nieuwe land en de daarbij behorende gebruiken in kaart brengen. Het resultaat is een aanstekelijke ode aan de weg, hun camper en elkaar - des te wranger gemaakt doordat Cortázar en Dunlop niet lang na de reis overlijden.

• Rayuela, Julio Cortázar
• Vertaald door Barber van de Pol
• Meulenhoff & Das Magazin, € 19,95

• Rayuela (Edición conmemorativa), Julio Cortázar
• Alfaguara, € 14,95

• De autonauten van de kosmosnelweg, Julio Cortázar & Carol Dunlop
• Vertaald door Barber van de Pol
• Gebonden uitgave
• MK&W, € 22,50

Tags: Nederlandse vertalingen, Spaanstalige literatuur

Het Spaanse literaire prijzenseizoen wordt traditioneel ingeluid met de uitreiking van de Premio Nadal op 6 januari, Día de los Reyes.

Dit jaar vierde de prijs zijn 70ste editie, en speciaal voor die gelegenheid kwam de 88-jarige schrijfster Ana María Matute de trofee overhandigen.

De Valenciaanse schrijfster Carmen Amoraga (1969) was de uitverkorene. Haar bekroonde roman, La vida era eso, zal in februari verschijnen.

La vida era eso vertelt in de derde persoon het aangrijpende verhaal van Giuliana, een moeder van twee dochters die haar man aan kanker verliest. Dankzij de sociale media op het internet, waarmee ze na de dood van haar man voor het eerst kennismaakt, ontdekt ze het plezier van digitale interactie en slaagt ze erin om haar verdriet beter te verwerken.

Of in de woorden van Carmen Amoraga zelf: “Esta es una novela que trata sobre la pérdida y la superación. Y contarlo es la mejor manera de superarlo a pesar de que, con las redes sociales, las formas de contarlo hayan cambiado. [...] La literatura tiene un efecto mágico y terapéutico para quién lee y escribe. [...] Aprender a perder es aprender a vivir.”

Tags: literaire prijzen, Spaanstalige literatuur

Carmen García Romero en Xavier Landa zijn al meer dan 25 jaar professioneel bezig als kok. Ze hebben reeds 8 “Gourmand Cookbook” prijzen in de wacht gesleept, en schreven nu zelf een kookboek, om met een intelligente, zuinige keuken het hoofd te bieden aan de crisis. De ondertitel van het boek luidt dan ook “Recetas y consejos para estirar tus euros – Cómo, cuándo, qué comprar, cocinar, conservar y reciclar.”

Bij het samenstellen van de recepten besteedden de auteurs veel aandacht aan het seizoensgebonden karakter van groenten en aan het optimaal benutten en recycleren van alle ingrediënten. Ook uit de traditionele, landelijke Spaanse keuken putten ze veel inspiratie.

Bij elk van de 100 recepten wordt genoemd in welke periode van het jaar het gerecht het best bereid wordt. Het eigenlijke recept wordt ook steeds voorafgegaan door een tekst die ingaat op de historische origine van het gerecht in kwestie. Elk recept wordt bovendien geïllustreerd met een prachtige kleurenfoto.

Vooraan en achterin het boek staat voor elke maand van het jaar een mooi overzicht van de groenten, bladgroente, peulvruchten, vis, zeevruchten, vlees, zuivel en kazen die dan vers en zo economisch mogelijk te verkrijgen zijn.

Het voorwoord voor dit kookboek werd verzorgd door de wereldberoemde chef-kok Ferran Adrià (bekend van “El Bulli”).

Uitgebreide informatie over dit mooie kookboekje vindt u op de blog van de auteurs, waar u het boek tevens kan inkijken: http://www.cocina-original.blogspot.be/

• Cocina original – Recetas y consejos para estirar tus euros, Xavier Landa y Carmen García
• Gourmet-image, € 17

Tags: Spaanstalige literatuur, varia

Alejandra Varela, specialiste in urban art, krijgt de opdracht om Sniper, een bekende graffiti-kunstenaar en aanstoker van een aantal gewelddadige straatacties, op te sporen. Niemand heeft ooit Sniper’s gezicht gezien, niemand kent zijn verblijfplaats. Deze spannende zoektocht naar de identiteit en beweegredenen van de mysterieuze scherpschutter voert de lezer van Madrid naar Lissabon, en vandaaruit naar Verona en Napels. Volgens uitgeverij Alfaguara is El francotirador paciente “un thriller que apasiona, un formidable duelo de inteligencias, un juego al límite entre perseguidor y presa. Porque el tiempo no es lo más importante cuando quedan cuentas pendientes.”

• El francotirador paciente, Arturo Pérez-Reverte
• Alfaguara, € 22

Tags: Spaanstalige literatuur

De 81-jarige Mexicaanse schrijfster en essayiste Elena Poniatowska (Parijs, 1932) werd op 19 november 2013 gelauwerd met de prestigieuze Premio Cervantes, ook wel beschouwd als de Spaanse Nobelprijs voor Literatuur.

Poniatowska, dochter van een Poolse prins maar naar eigen zeggen “más mexicana que el mole”, begon haar carrière als journaliste. Tijdens haar succesvolle journalistieke loopbaan mocht ze grote namen als Diego Rivera, Juan Rulfo, Octavio Paz en Luis Buñuel interviewen.

Poniatowska’s bekendste boek, La noche de Tlatelolco (1971), is een rauw verslag van de bijzonder gewelddadige aanpak van een Mexicaans studentenprotest in oktober 1968.

Naast haar literaire activiteiten is Poniatowska ook politiek actief geweest: in 1988 nam ze deel aan de protestbeweging Cuauhtémoc Cárdenas, en in 2006 en 2012 werkte ze voor de presidentskandidaat Andrés Manuel López Obrador.

Sterke en creatieve vrouwen zijn een vaste waarde in haar oeuvre, zoals de kunstenares Leonora Carrington in Leonora (2011), de fotografe Tina Modotti in Tinísima (1992), de vrouw met vijf echtgenoten in de verhalenbundel De noche vienes - Esmeralda (1979) of de dappere soldate in Hasta no verte, Jesús mío (1969).

Tags: Spaanstalige literatuur

De mooie, klassieke Spaanse bibliotheek van Menken, Kasander & Wigman Uitgevers (MK&W) werd recent uitgebreid met twee nieuwe uitgaven:

Mercè Rodoreda – In de Cameliastraat

‘Ik ben achtergelaten in de Cameliastraat, onder aan een tuinhek, en de nachtwaker vond me ’s ochtends vroeg.’ Zo begint het verhaal van Cecília Ce. Cecília zal vluchten uit het huis dat haar als vondeling heeft opgenomen, op zoek naar haar ouders. Ze wordt verliefd op een straatjongen en gaat met hem samenwonen in de krottenwijk. Als haar vriend in de gevangenis belandt, begint Cecília te tippelen op de Rambla. Weldra slijt ze haar leven in het café en dolend over de straten van Barcelona, als bijzit van een reeks mannen. Op het moment dat haar bestaan zowaar draaglijk lijkt te worden, belandt Cecília Ce plotseling in de hel...
In een beklemmende stijl beschrijft Mercè Rodoreda Cecília’s reis naar het einde van de nacht, die zal eindigen waar hij ooit begon: in de Cameliastraat.

Mercè Rodoreda (Barcelona 1908 - Girona 1983) is de grande dame van de Catalaanse letteren, nog steeds veel gelezen en wereldwijd vertaald. In de Cameliastraat verscheen in 1966 en was haar eerste roman na het overweldigende succes van Colometa, dat vier jaar eerder was verschenen. Met het hartverscheurende levensverhaal van Cecília Ce voert Rodoreda haar ‘nieuwe stijl’ naar onvermoede hoogten in een visionaire impressie van het naoorlogse Barcelona.

Pío Baroja – Zo is de wereld

Rusland, begin twintigste eeuw. Sacha, dochter van generaal Savarof, een landjonker, heeft de ongedurige en avontuurlijke geest van haar vader geërfd maar niet zijn reactionaire inborst. Ze gaat medicijnen studeren in Genève, waar ze verkeert in de kring van Russische revolutionairen in ballingschap. Na een mislukt huwelijk en de dood van haar vader aanvaardt ze met haar dochtertje Olga een zwerftocht door Italië en Spanje, op zoek naar warmte en authenticiteit.

In haar brieven aan haar vriendin Vera Petrovna doet Sacha op meeslepende wijze verslag van haar lotgevallen en analyseert ze openhartig haar intiemste gedachten en gevoelens.

Zo is de wereld (uit 1912) is het tweede deel van de trilogie 'De steden'. In het eerste deel, Caesar of niets, onderwerpt de Nietzscheaanse held César Moncada een ingeslapen stadje aan een machiavellistisch experiment. Het derde deel, Ontaarde zinnelijkheid, is een autobiografisch verhaal over minachting en liefde.

Pío Baroja y Nessi (San Sebastián, 1872 - Madrid, 1956) is de belangrijkste romancier van de Spaanse Generación del 98, waartoe onder andere ook Miguel de Unamuno en Ramón del Valle-Inclán behoren. Baroja speelt met zijn gigantische oeuvre een centrale rol in de hedendaagse Spaanse letteren. Het meest kenmerkende facet van zijn meer dan zestig romans is de eigenzinnige stijl: direct, zonder opsmuk, wars van effectbejag. Begiftigd met een fenomenaal waarnemingsvermogen en een feilloos geheugen, is Baroja uitgegroeid tot de grote kroniekschrijver van Spanje gedurende de eerste helft van de twintigste eeuw.

Zie http://www.mkw-uitgevers.nl/spabib.html voor de volledige collectie “Spaanse bibliotheek” bij MK&W.

• In de Cameliastraat, Mercè Rodoreda
• Vertaald door Frans Oosterholt
• Gebonden uitgave
• MK&W, € 22,50

• Zo is de wereld, Pío Baroja
• Vertaald door Frans Oosterholt
• Gebonden uitgave
• MK&W, € 22,50

Tags: Nederlandse vertalingen, Spaanstalige literatuur