Genoteerd
Noticias
‘Passage Pyreneeën’: het verhaal van Belgische vluchtelingen tijdens WOII
04/06/2020
Sarah De Vlam
Passage Pyreneeën
Een vergeten verhaal van Belgische vluchtelingen tijdens de Tweede Wereldoorlog
Uitgeverij Vrijdag
€ 22,50
Pola, Jean en Henriette – uit Antwerpen, Mons en Rumes – staan aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog onbezorgd in het leven. Maar wanneer Hitler zijn tanks over Belgische bodem laat rollen, worden ze onmiddellijk meegesleept in de oorlog en de bezetting.
Pola trotseert als jonge Joodse vrouw de vernederingen en discriminaties die haar gemeenschap ondergaat. Ze hoopt dat het tij zal keren, tot ze verliefd wordt. Wat moet ze doen? Blijven of vluchten?
Jean probeert zich te concentreren op zijn studies, maar zijn hoofd zit elders. Veel makkers zijn via Spanje naar Engeland gevlucht om de strijd tegen de bezetter verder te zetten. Ook hij waagt zich aan dit hachelijke avontuur.
Henriette ziet hoe haar ouders gestrande geallieerden opvangen en naar Frankrijk smokkelen. Het duurt niet lang voor ze zelf Britse piloten begeleidt. Ze neemt deel aan een Belgisch ontsnappingsnetwerk tot in Spanje. Wanneer ze verraden wordt, moet ze zelf vluchten.
Samen vertellen ze een vergeten oorlogsverhaal.
Passage Pyreneeën vertelt voor het eerst het verhaal van vele duizenden Belgen die de verschrikkingen van de bezetting inruilden voor een gedurfde tocht door Frankrijk, te voet over de woeste Pyreneeën, via Franco’s concentratiekampen in Spanje… naar de vrijheid.
Een van onder het as geraapte getuigenis die toont dat vluchten altijd een afgedwongen keuze is. Een tocht van eenzaamheid, van moed, solidariteit en kameraadschap.
Het boek kwam tot stand met ondersteuning van Het Vermeylenfonds en IMD Oost-Vlaanderen.
Sarah De Vlam (1977) studeerde Geschiedenis en Spaans in Gent en Geschiedenis van Spanje in Madrid. Ze woont in de Catalaanse Pyreneeën, waar ze het verhaal van de Belgische vluchtelingen ‘ontdekte’ en nu voor het eerst te boek stelt.
Drie recente, markante titels, vertaald uit het Spaans en één literaire reisgids.
19/03/2018
Sergio Del Molino, Het Godvergeten Spanje Een reis door een land dat nooit heeft bestaan
Uitgeverij De Blauwe Tijger, vertaald uit het Spaans door Maarten Vanderzee, paperback, € 24,00.
foto@ Magdalena Siedlecki
Sergio del Molino (Madrid,1979) is een van de belangrijkste Spaanse schrijvers van deze tijd. Hij schrijft zowel romans, poëzie als essays. El País riep La España vacía uit tot een van de beste tien boeken van 2016. Het is een origineel, erudiet, scherp en gevoelig boek over het Spaanse platteland. Sergio del Molino ontving er tal van prijzen voor. In Het godvergeten Spanje combineert hij op schitterende wijze diverse genres, het boek is een kruising van reisverhaal, autobiografie, (cultuur)geschiedenis, maatschappijkritiek en literair essay.
In een tijdsbestek van slechts twintig jaar - tussen 1950 en 1970 - is een groot deel van het Spaanse platteland leeggelopen. De bevolkingsdichtheid is in veel gebieden zelfs lager dan in de meest verlaten, noordelijke delen van Europa. Kleinschalig boerenleven is in Spanje geheel verdwenen. Hoe kleiner het Spaanse dorp, hoe moeilijker het is om iemand onder de vijftig te vinden.
In zekere zin houdt Het godvergeten Spanje West-Europa een spiegel voor. Er wordt helder getoond waartoe de tegenstelling stad - platteland kan leiden. Deze tegenstelling is een algemeen verschijnsel, in alle moderne maatschappijen, maar heeft in Spanje een zeer extreme vorm aangenomen.
“Een schitterend boek van Sergio del Molino. Ik kan er nog steeds veel van leren.” El País
“Een volledige reis door de Spaanse geografie, geschiedenis en literatuur, bij de hand genomen door een geweldige prozaschrijver die op hetzelfde moment informatief, kritisch en emotioneel kan zijn.” The New York Times
De originele Spaanse editie La España vacía is eveneens in de boekhandel voorradig.
Fernando Aramburu, Vaderland
Wereldbibliotheek, vertaald uit het Spaans door Hendrik Hutter, paperback, € 24,99.
Met zijn eind 2016 verschenen negende roman Patria beleefde Fernando Aramburu (San Sebastián, 1959) zijn grote doorbraak. Vaderland is Aramburi’s eerste boek dat in het Nederlands verschijnt. In Spanje is het een literaire sensatie: er werden tot nu toe 600 000 exemplaren van verkocht en het werd in 2017 bekroond met drie grote Spaanse literatuurprijzen - de Premio de la Crítica, de Premio Tusquets editores en de Premio Nacional de Narrativa.
foto© Iván Giménez
Vaderland is een universeel, meerstemmig en overweldigend verhaal van morele keuzes, loyaliteit en noodlot. Het speelt zich af tegen het decor van de jarenlange onafhankelijkheidsstrijd van de Baskische terreurbeweging ETA. In Vaderland staan twee families tegenover elkaar die goed bevriend waren, totdat de leden van die families andere keuzes maakten in die strijd, met alle gevolgen van dien. Fernando Aramburu, geboren en getogen in Baskenland, schrijft over deze strijd zonder te oordelen en schetst een begripvol beeld van de drijfveren van de verschillende hoofdpersonages.
“Het is lang geleden dat ik zó’n overtuigend en aangrijpend boek heb gelezen, zo knap geconstrueerd.” Mario Vargas Llosa
De originele Spaanse editie Patria is eveneens in de boekhandel voorradig.
María Gainza, Oogzenuw
Podium, vertaald uit het Spaans door Trijne Vermunt, paperback, € 19,99.
María Gainza (1975) woont en werkt in Buenos Aires. Ze schrijft voor verschillende kunsttijdschriften en was correspondent van The New York Times. El nervio óptico uit 2014 is haar debuut en werd nu in het Nederlands vertaald. In dit hoogst oorspronkelijke proza weet ze op meesterlijke wijze haar eigen leven met kunstwerken en kunstenaars te vervlechten. Nergens wordt ze pretentieus; de manier waarop ze kunst voor het voetlicht brengt is fris en spreekt sterk tot de verbeelding.
foto© Rosana Schoijett
Gainza is een meester-monteur. Op een volkomen natuurlijke manier schrijft ze over schilders en hun doeken om dan, zonder inleiding, over te stappen op aangrijpende verhalen uit haar persoonlijk leven – over oma, een broer, een oom, een vriendin of zichzelf. Il faut le faire! Er schuilt ook veel tragiek in dit boek. De hoofdpersoon, een gevoelige jonge vrouw, heeft zich aan haar welgestelde familie ontworsteld en het is dankzij de kunst dat ze erin slaagt haar leven met de noodzakelijke afstand te bekijken.
“In Oogzenuw verbeeldt María Gainza op uiterst lucide wijze de verhouding van de fascinerende hoofdpersoon tot de beeldende kunst. Ze beschrijft beelden in woorden zodat de lezer denkt dat hij naast haar voor een schilderij staat.” Cees Nooteboom in De Groene Amsterdammer
De originele Spaanse editie El nervio óptico is eveneens in de boekhandel voorradig.
Marijke Arijs, De Hoed Van Federico Highlights en hotspots van literair Spanje
Uitgeverij Kleine Uil, paperback, € 16,50
Deze nieuwe gids biedt de literaire reiziger (én thuisblijver) een ongelofelijke schat aan informatie over literair Spanje. Marijke Arijs gaat in Spanje op zoek naar tal van literaire personages én schrijvers. Ze zoekt hen op in hun vertrouwde omgeving. Ze speurt onder meer naar Don Quichot in La Mancha en naar Don Juan in Sevilla, gaat de schelm Lazarillo de Tormes achterna, volgt de legendarische El Cid van Burgos naar Valencia en verdwaalt in het Madrid van de Gouden Eeuw. In Granada zoekt ze naar de resten van Federico García Lorca, in Catalonië naar sporen van George Orwell. De reis eindigt in het Barcelona van Carlos Ruiz Zafón.
Stop het boek bij uw vertrek in uw reiskoffer of geniet ervan als leunstoelreiziger. Marijke Arijs (Antwerpen, 1961) is literair vertaalster, journaliste en Spanjegek. Ze recenseert Spaanse en Franse literatuur en schrijft literaire reisreportages voor De Standaard.
Rosa Montero – El peso del corazón
07/07/2015
De ondertitel van deze nieuwe roman van Rosa Montero luidt “El regreso de Bruna Husky”, de terugkeer dus van de vrouwelijke detective die voor het eerst haar opwachting maakte in Montero’s sciencefiction roman Lágrimas de lluvia uit 2011. In El peso del corazón wordt Bruna geconfronteerd met een geval van internationale corruptie die het fragiele evenwicht tussen de Aarde en de religieuze dictatuur van het Koninkrijk van Labari dreigt te verstoren.
In een race tegen de klok vecht Bruna voor het behoud van de vrijheid, terwijl ze worstelt met tegenstrijdige gevoelens door de zorg voor een klein meisje. El peso del corazón is een thriller, een politieke en ecologische avonturenroman met fantasy- en science fictionelementen én een liefdesverhaal.
- El peso del corazón, Rosa Montero
- Seix Barral, €23.95
Lorenzo Silva – Música para feos
01/07/2015
Lorenzo Silva, auteur van ijzersterke politiethrillers, waagt zich precies 20 jaar na het verschijnen van La flaqueza del bolchevique nog eens aan het genre van de liefdesroman. Mónica, een jonge journaliste en Ramón, een militair veteraan van in de veertig, treffen elkaar in een ordinaire Madrileense nachtclub. Bij een volgend weerzien springt de vonk echt over en ontspint zich een bijzonder liefdesverhaal, achteraf verteld door Mónica.
Zoals de titel al verraadt, speelt muziek een belangrijke rol in deze roman, waarbij elk van beide personages als het ware zijn soundtrack kiest en op die manier het verhaal verder verdiept.
- Música para feos, Lorenzo Silva
- Destino, €21.50
Claudia Piñeiro – Una suerte pequeña
26/06/2015
De Argentijnse schrijfster Claudia Piñeiro schreef met Una suerte pequeña een sterke familiethriller die een sociaal en psychologisch portret schetst van een microcosmos en de personages die erin wonen. Als leidraad gebruikt Piñerio de terugkeer van een vrouw, verteller van het verhaal, naar een voorstad van Buenos Aires.
Twintig jaar eerder zag ze zich genoodzaakt om van deze plek weg te vluchten, als enige manier om het hoofd te bieden aan haar schuldgevoel en de sociale veroordeling door een dorpsgemeenschap. De terugkeer zorgt uiteraard voor een onvermijdelijke confrontatie met de spoken van vroeger en roept de vraag op of het überhaupt mogelijk is om het verleden te vergeten.
- Una suerte pequeña, Claudia Piñeiro
- Alfaguara, €22.50
Javier Moro – A flor de piel
23/06/2015
De Madrileense schrijver Javier Moro behandelt in zijn nieuwste roman, A flor de piel, een vrij onbekende passage uit de Spaanse geschiedenis, met name de “Expedición Balmis” uit 1803: een maritieme en humanitaire expeditie die het vaccin voor het pokkenvirus tot bij de overzeese Spaanse kolonies in Amerika en de Filipijnen moest brengen.
In Moro’s verhaal wordt voor het eerst echt aandacht besteed aan het personage van Isabel Zendal, een alleenstaande moeder die tijdens de expeditie instond voor de verzorging van de 22 weeskinderen die als vehikel van het vaccin werden gebruikt. Begin 1803 vertrok zij uit de haven van La Coruña aan boord van de Maria Pita, samen met de arts Francisco Xavier Balmis, leider van de onderneming, en zijn helper Josep Salvany. Het gezelschap doorstaat stormen en schipbreuken, en moet de tegenstand van de clerus, de corruptie van de lokale functionarissen en de hebzucht van enkele malafide opportunisten trotseren.
De lezer reist mee naar de belangrijkste Spaanse gebieden in Amerika (Veracruz, Mexico, Caracas, Bogotá…), maakt kennis met het bruisende dagelijkse leven van de inwoners, de drukke culturele en commerciële contacten, de sociale ongelijkheden, de institutionele corruptie en de strijd tussen wetenschap en religie.
Javier Moro ontving in 2011 nog de Premio Planeta voor zijn historische roman El imperio eres tú.
Isabel Allende – El amante japonés
27/05/2015
In Lark House, een wel heel bijzonder tehuis in San Francisco, brengen een aantal oudere mensen de laatste etappe van hun leven samen door. Een van hen, de 81-jarige Alma Velasco, tracht orde te scheppen in haar herinneringen en reconstrueert haar levensverhaal.
De uit Warschau afkomstige jonge Alma wordt door haar ouders naar San Francisco gestuurd om te ontsnappen aan WO II. Ze leidt in Californië een comfortabel bestaan, omringd door een liefdevolle familie. Bovendien ontstaat er een hechte vriendschap met de familie Fukuda, die werkt voor de Velasco’s. Met de jonge Ichimei beleeft ze een intense romance. Zowel deze liefdegeschiedenis als de vriendschap met de Fukuda’s wordt echter bruusk onderbroken wanneer de regering de uit Japan afkomstige Amerikanen verplicht om te verhuizen naar een concentratiekamp in Utah.
De inspiratie voor haar nieuwste roman putte Isabel Allende uit het intense contact dat de schrijfster er de laatste jaren op nahoudt met oudere mensen, zoals haar ouders van 94 en 98 jaar oud en hun vrienden.
De Chileense schrijfster is een van de meest gelezen auteurs ter wereld, met vertalingen in een 30-tal talen en meer dan 50 miljoen lezers. In 2010 ontving ze nog de Premio Nacional de Literatura de Chile.
El amante japonés verschijnt begin juni.
Spaanse literaire prijzen voorjaar 2015
22/05/2015
Traditiegetrouw worden in de eerste maanden van het jaar heel wat literaire prijzen uitgereikt in het Spaanse taalgebied. Na de Premio Nadal die, zoals u eerder in deze rubriek kon lezen, ging naar Cabaret Biarritz van José C. Valés, volgden onder andere de Premio Biblioteca Breve, de Premio Primavera de Novela, de Premio Azorín, de Premio Alfaguara de Novela en de Premio Fernando Lara. We zetten de voornaamste bekroonde titels hier even voor u op een rijtje.
Premio Biblioteca Breve 2015 – La isla del padre van Fernando Marías
Het overlijden van Leonardo Marías inspireerde schrijver en zoon Fernando Marías om in gedachten terug te reizen naar zijn kindertijd en om, ergens halfweg tussen geheugen en fantasie, een hommage te brengen aan zijn vader, die vaak maandenlang weg was, varend over de wereldzeeën. Tegelijk is dit boek ook een hulde aan de literatuur, de film en de liefde voor het schrijven.
Premio Primavera de Novela 2015 – Misterioso asesinato en casa de Cervantes van Juan Eslava Galán
Doctor in de letteren en Cervantes-specialist Juan Eslava Galán schreef een historische thriller waarin Miguel de Cervantes en zijn zussen worden gevangen gezet wegens verdenking van moord. De barones van Osuna schakelt de speurtalenten van haar nichtje Dorotea in om de schrijver te hulp te komen. Aan de hand van deze intrige wordt een fascinerend beeld geschetst van het Spanje van de 17de eeuw (de Siglo de Oro), geteisterd door vele oorlogen, lam gelegd door de improductieve clerus en adel, en gebukt gaande onder vele vooroordelen.
Premio Azorín de Novela 2015 – Sus ojos en mí van Fernando Delgado
De legendarische Spaanse mystica Teresa de Jesús kende een grote liefde: Jerónimo Gracián. Deze charmante, aantrekkelijke, welbespraakte en bijzonder intelligente monnik was haar trouwste bondgenoot in de hervorming van de karmelietenorde. Tegen de achtergrond van de bloedige strijd tussen de geschoeide en ongeschoeide karmelieten, tekent zich in deze roman de intieme vriendschap af tussen Teresa en Jerónimo, en hoe deze tot na Teresa’s dood zou blijven doorwerken.
Premio Alfaguara 2015 – Contigo en la distancia van Carla Guelfenbein
Het leven van de Braziliaanse schrijfster Clarice Lispector was de inspiratiebron voor deze nieuwe roman van de Chileense Carla Guelfenbein. Het verhaal speelt zich af in twee verschillende periodes: de jaren vijftig en het heden. De lezer weet van in het begin dat het centrale personage Vera Sigall na een ongeluk in een coma is beland. De plot van deze roman met thrillerelementen draait rond het leven van deze enigmatische schrijfster, gereconstrueerd door drie nevenpersonages: Horacio Infante, Sigalls grote liefde, en Emilia en Daniel, twee jonge mensen die in het hedendaagse Santiago de Chile wonen. Contigo en la distancia is een roman over talent en middelmatigheid, de schemerzone tussen waarheid en leugens, succes en mislukking, en de onmogelijkheid van de liefde.
Premio Fernando Lara de novela – El último paraíso van Antonio Garrido Molina
Detroit, 1929. De jonge en bemiddelde Jack Beilis valt door de zware Amerikaanse crisis plots ten prooi aan honger en wanhoop. Samen met zijn vriend Andrew zal hij, achtervolgd door een duistere misdaad, vertrekken naar de beloftevolle Sovjetunie, waar hen nog vele bijzondere lotgevallen te wachten staan. Deze op ware feiten gebaseerde roman verenigt suspens, een liefdesverhaal en historische elementen in een dramatisch epos over een dappere man in een verdeelde wereld.
Arturo Pérez-Reverte – Hombres buenos
15/04/2015
De nieuwste roman van gevestigde literaire waarde Arturo Pérez-Reverte vertelt het heroïsche avontuur van twee mannen die de wereld met boeken wilden veranderen. De bibliothecaris don Hermógenes Molina en admiraal don Pedro Zárate, beiden lid van de Real Academia Española, krijgen aan het einde van de 18de eeuw van het academische gezelschap de opdracht om naar Parijs te reizen en daar de in Spanje verboden 28 volumes van de “Encyclopédie de D’Alembert et Diderot” te bemachtigen.
De reis wordt een gevaarlijke opeenvolging van intriges, een tocht vol onzekerheden en verrassende wendingen, die leidt van het verlichte Madrid van Carlos III naar het Parijs van de café’s, de salons, de filosofische theekransjes, het libertijnse leven en de politieke opschuddingen aan de vooravond van de Franse Revolutie.
Het rigoureus gedocumenteerde en spannende Hombres buenos is gebaseerd op ware gebeurtenissen en personages, waarbij Arturo Pérez-Reverte een intelligent spel tussen feit en fictie speelt.
Arturo Pérez-Reverte (Cartagena, 1951) was eenentwintig jaar lang oorlogscorrespondent. Wereldwijd verkocht hij reeds meer dan 15 miljoen boeken, waarvan een aantal romans, zoals de bekende Capitán Alatriste-saga, werd verfilmd. Pérez-Reverte is sedert 2003 zelf ook lid van de Real Academia Española.
- Hombres buenos, Arturo Pérez-Reverte
- Alfaguara, €26.50
Uruguyaanse schrijver en journalist Eduardo Galeano overleden op 74-jarige leeftijd
13/04/2015
In de Uruguayaanse hoofdstad Montevideo is schrijver en journalist Eduardo Galeano overleden. Hij was 74 jaar. De linkse intellectueel Galeano zal vooral de geschiedenis ingaan als auteur van Las venas abiertas de América Latina (vertaald als De aderlating van een continent) en de trilogie Memoria del fuego (Kroniek van het vuur).
Galeano werd geboren in een gezin van Europese immigranten in Uruguay. Hij begon zijn carrière als journalist in Montevideo bij de linkse bladen Marcha en Época.
In 1971 schreef hij zijn bekendste werk, Las venas abiertas de América Latina, waarin hij politieke analyse, geschiedenis en sociaal engagement combineert voor het ultieme verhaal van vijfhonderd jaar koloniale uitbuiting van een continent, eerst onder de Spaanse kolonisatoren en daarna onder militaire regimes ten dienste van de grote buur in het Noorden, de VS.
Het boek werd een standaardwerk van het linkse denken in de jaren 70 en 80. Het wordt algemeen erkend als het meest gezaghebbende historisch overzicht van de ware geschiedenis van Latijns Amerika sinds de Spaanse conquista en blijft een van de essentiële boeken voor wie Latijns-Amerika wil kennen en begrijpen. Het werd vertaald in twintig talen, maar jarenlang verboden in een aantal Latijns-Amerikaanse landen, waaronder zijn geboorteland Uruguay.
Na de door de VS gesteunde militaire staatsgreep van 1973 belandde Galeano in de gevangenis. Hij kon vluchten naar Argentinië, maar ook daar kwam hij als oprichter van het progressieve culturele tijdschrift Crisis na de staatsgreep van Jorge Videla in de problemen en kon hij nipt aan executie door doodseskaders ontsnappen.
In Spanje schreef hij zijn trilogie Memoria del fuego, een kroniek van Latijns-Amerika, een literaire mengeling van geschiedschrijving, journalistiek en fictie. Kroniek van het Vuur is een driedelig verhaal van de Amerika's, Noord én Zuid, waarin gewone mensen, mijnwerkers, boeren, generaals, rebellen, guerrillero's, kunstenaars, schrijvers en denkers in korte en minder korte citaten hun kijk geven op wat ze zagen gebeuren en hoe ze daarin overleefden. Het boek begint lang voor de Spaanse kolonisatie bij de pre-Colombiaanse volkeren en eindigt in het heden (1982).
In totaal schreef Galeano tussen 1963 en 2012 meer dan veertig romans, verhalenbundels, reisverhalen, reportages en historische werken.
In het voorjaar van 1985 keerde Galeano terug naar Montevideo waar hij woonde tot aan zijn overlijden. In 2004 steunde hij voluit de linkse presidentskandidaat Tabaré Vázquez met de linkse beweging Frente Amplio de Uruguayaanse verkiezingen. Een jaar later werd Galeano adviseur van de door Hugo Chávez gefinancierde televisiezender TeleSUR.
In 2007 onderging Galeano een operatie voor longkanker, een ziekte die hij acht jaar wist te overleven.